Memento Mori: De Stoïcijnse Sleutel tot Focus en Dagelijkse Dankbaarheid

Het Turks stoombad is een plek waar je elkaar vaak niet ziet, maar waar gesprekken verrassend openhartig kunnen zijn. Gisteren had ik zo'n ontmoeting. Ik raakte aan de praat met een oudere heer.

Toen hij het stoombad in liep wilde hij me groeten. Hij was zich niet bewust van de tijd en wist even niet of hij goedemorgen of al goedemiddag moest zeggen. Ik maakte er 'goededag' van, altijd goed. 

Toen ik hem vroeg of het ook écht een goede dag was, gaf hij een antwoord dat de kern raakte van de stoïcijnse filosofie Memento Mori – Gedenk de dood. Dit principe klinkt zwaar, maar is dé manier om dankbaarheid en focus te vinden.

Dit is wat ik leerde van zijn twee dagelijkse gewoonten:


1. De Ochtendcheck: Waarom 'Yes, ik ben er nog' de Beste Start is

De heer in het stoombad, al aardig op leeftijd, leeft zeer bewust. Zijn dagelijkse mantra?

"Ik zeg elke ochtend als ik wakker word tegen mezelf: 'Yes, ik ben er nog.'"

Dit is de ultieme vorm van dagelijkse dankbaarheid. Het is een erkenning dat elke nieuwe dag een cadeau is. Veel mensen wachten met hun dromen en ambities op de 'dan' – dan als ik met pensioen ben, dan als ik genoeg geld heb. De Memento Mori-filosofie elimineert de 'dan', omdat je beseft dat je geen controle hebt over de tijd. Dit dwingt je om vandaag maximaal te waarderen en te leven.

2. De Avondreflectie: De Ene Vraag die jouw Integriteit Toetst

Naast zijn krachtige ochtendritueel had hij een moment van reflectie dat elke leider zou moeten kopiëren.

Elke avond, tijdens het tandenpoetsen, keek hij zichzelf aan in de spiegel en stelde hij zichzelf één vraag: "Ben je trots op jezelf?"

Dit is geen harde kritiek, maar een moment van eerlijke, persoonlijke reflectie. Het staat stil bij de dingen die goed gingen, maar ook bij de momenten die niet strookten met jouw waarden. Deze dagelijkse reflectie is een krachtige stoïcijnse gewoonte die je helpt om elke dag in het reine te komen met je eigen handelen.

3. De Kern van Memento Mori: Een Tool, Geen Pessimisme

Memento Mori (Gedenk de dood) is geen uitnodiging tot pessimisme, maar een actieve tool voor een beter leven. Het doel is niet om angst te creëren, maar om je te herinneren dat je tijd eindig is. Dit heeft direct invloed op je prioriteiten:

  • Je stelt belangrijke gesprekken niet uit.
  • Je verspilt je tijd niet aan zaken die er niet toe doen.
  • Je investeert in relaties die echt belangrijk zijn.

4. Nooit meer uitstellen: Seneca over de Tijd van Vandaag

De noodzaak om uitstelgedrag te stoppen, is al duizenden jaren oud. De Romeinse filosoof Seneca verwoordde dit perfect:

"Let us prepare our minds as if we’d come to the very end of life. Let us postpone nothing. Let us balance life's books each day. The one who puts the finishing touches on their life each day is never short of time."

Dit is de kern van Memento Mori: als je elke dag leeft alsof het de laatste is – niet roekeloos, maar bewust – zal je nooit het gevoel hebben dat je tijd tekortkomt. Je handelt met focus en overtuiging.


Takeaway: Jouw Memento Mori Actieplan

Je hoeft niet te wachten op een gesprek in een stoombad om je leven te veranderen. Begin vandaag met deze twee stappen:

  1. De 'Yes-Check': Wat is één ding waarvoor je vandaag oprecht dankbaar bent, puur omdat je er nog bent?

  2. De Integriteitsvraag: Reflecteer vanavond op je handelen. Zijn er dingen die je morgen anders (of beter) gaat doen om vol trots in de spiegel te kijken?