Waarom we onszelf in de weg zitten | Vier-vragen oefening voor zorgprofessionals
Waarom we onszelf in de weg zitten
Ze zeggen vaak dat je het grootste deel van wat je in een training leert, binnen een paar weken weer vergeet. Soms klopt dat. Maar soms niet. Soms blijft één oefening zó hangen, dat je ’m twintig jaar later nog steeds gebruikt én doorgeeft.
In 2003 werkte ik in de residentiële jeugdzorg. Acht jongeren woonden op onze groep en we begeleidden hen naar zelfstandig wonen. In die periode volgde ik een training waarvan één simpele oefening mijn werk (en later mijn trainingen voor zorgprofessionals) blijvend zou beïnvloeden.
De oefening: vier blaadjes die alles duidelijk maken
De trainer legde vier blaadjes op de grond. Op elk blaadje stond één vraag:
- Waar sta je nu?
- Waar wil je naartoe?
- Wie of wat houdt je tegen?
- Wie of wat kan je helpen?
Het idee was eenvoudig: je stapt van vraag naar vraag. Door letterlijk van positie te wisselen, verschuift je perspectief. Het klinkt bijna kinderlijk simpel, maar het werkte verbluffend goed.
Rick blokkeert: ‘Ik weet niet hoe ik een rits moet inzetten’
Een paar dagen later besloot ik de oefening te gebruiken bij Rick, een jongen met ADHD die een modeopleiding volgde. Hij had een deadline: een zelfontworpen spijkerbroek maken. Maar hij blokkeerde volledig.
Hij wist niet hoe je een rits moest inzetten, en durfde dat niemand te vragen. Stress, schaamte, onzekerheid, alles tegelijk.
Ik legde de vier blaadjes neer.
Waar sta je nu?
“Geen ontwerp, geen broek, en ik loop vast.”
Waar wil je naartoe?
“Een afgemaakte spijkerbroek.”
Wie of wat houdt je tegen?
Hij keek naar beneden. “Ikzelf.”
Wie of wat kan je helpen?
“De docent… eigenlijk.”
En daar zat precies het punt: niet de techniek, niet de deadline, maar een belemmerende overtuiging. Hij durfde geen hulp te vragen.
We spraken erover. Hij besloot het tóch te vragen.
De doorbraak
Een paar dagen later stormde Rick tijdens mijn slaapdienst enthousiast het kantoor binnen.
“Max, moet je kijken!”
Hij rolde een spijkerbroek uit over de vloer.
Zijn eigen ontwerp. Zijn eigen werk. Zijn eigen overwinning.
“Je had gelijk,” zei hij. “Ik moest het gewoon vragen.”
Wat deze oefening ons leert over belemmerende overtuigingen
Na Rick gebruikte ik deze vier vragen nog vaak: bij jongeren, bij volwassenen, bij zorgteams en hulpverleners in trainingen. En iets viel me op:
In negen van de tien gevallen is het antwoord op ‘Wie of wat houdt je tegen?’ hetzelfde:
➡️ Jezelf.
Niet omdat mensen iets niet kúnnen, maar omdat ze:
- zich schamen om iets te vragen
- denken dat ze het zelf moeten oplossen
- bang zijn om dom over te komen
- perfectionistisch zijn
- vastzitten in hun eigen overtuigingen
- uitstellen totdat stress stuurt in plaats van gezond verstand
We zitten vaker in onze eigen weg dan we doorhebben.
Stoïcijnse wijsheid: je hoeft het niet alleen te doen
De Stoïcijnen benadrukten al dat obstakels kansen kunnen zijn. Marcus Aurelius zei:
“The impediment to action advances action. What stands in the way becomes the way.”
Met andere woorden: de dingen die ons tegenhouden, kunnen ons juist verder helpen. Groei begint vaak zodra we erkennen wat ons blokkeert én durven om hulp te vragen.
We zijn sociale wezens. We vinden het geen enkel probleem om een ander te helpen, maar zelf om hulp vragen? Dat voelt ineens kwetsbaar.
Eigenlijk is dat de grootste paradox van mens-zijn.
Hoe deze oefening zorgprofessionals en teams helpt
Tools zoals deze vier-vragen oefening zijn direct toepasbaar voor:
- zorgprofessionals die hun cliënten begeleiden
- teams in de zorg die beter willen samenwerken
- hulpverleners die praktische manieren zoeken om blokkades te doorbreken
- trainers en coaches die inzichten willen versnellen
Het is een eenvoudige, maar effectieve manier om inzicht te krijgen in belemmerende overtuigingen en direct actie te ondernemen.
Durf jij om hulp te vragen?
Vier blaadjes op de grond.
Vier vragen.
Meestal één inzicht dat je al die tijd al in je droeg.
Deze oefening werkt nog steeds: in coaching, in teams, in time management trainingen voor zorgprofessionals, en in dagelijks leven. Niet omdat het magisch is, maar omdat het iets blootlegt dat we vaak vergeten:
👉 Je hoeft het niet alleen te doen.
👉 En soms is dat precies wat je nodig hebt om in beweging te komen.
Wil je met jouw zorgteam werken met praktische tools zoals deze?
Werk je in de zorg en wil je met je team aan de slag met concrete, direct toepasbare werkvormen om belemmerende overtuigingen te doorbreken?
Bij Mentor Max help ik teams met praktische trainingen waarin tools zoals deze centraal staan.
Stuur een bericht via mentormax.nl . Ik denk graag met je mee.