Je wekker gaat vroeg. Nog voor je eerste kop koffie staat je mailbox al vol. Teams-berichten piepen op, er zijn vergaderingen die uitlopen en ondertussen wachten klanten en collega’s op een antwoord. Je voelt de druk om alles af te handelen, maar je agenda laat weinig ruimte over om écht aan de belangrijke zaken te werken.
Herkenbaar? Je bent niet de enige. Drukke professionals, managers en ondernemers lopen vaak vast in dezelfde valkuilen:
- Een overvolle agenda waar je weinig grip op hebt.
- Uitstelgedrag, omdat belangrijke taken te groot of te vaag aanvoelen.
- Afleiding door e-mails, telefoontjes en notificaties.
- Stress omdat je achter de feiten aanloopt en nooit “klaar” bent.
Misschien heb je al van alles geprobeerd: betere to-do-lijsten, nieuwe apps, strakke planningen. Toch blijft het gevoel dat de dag jou beheerst, in plaats van andersom.
Hier kan het stoïcisme een verrassende oplossing bieden. Deze 2000 jaar oude filosofie, ooit beoefend door Romeinse keizers en Griekse denkers, blijkt opvallend actueel voor moderne kenniswerkers. Stoïcijnse principes helpen je niet alleen om stress te verminderen, maar vooral om je focus en productiviteit te vergroten.
Wat is stoïcisme (en waarom relevant voor jou)?
Stoïcisme ontstond rond 300 v.Chr. in Griekenland en werd later populair in Rome. Bekende stoïcijnen zijn:
- Marcus Aurelius, Romeins keizer die ondanks oorlog en politieke druk dagelijks reflecteerde om kalm te blijven.
- Seneca, politicus en schrijver die praktische adviezen gaf over omgaan met tijd en tegenslagen.
- Epictetus, een voormalig slaaf die uitgroeide tot filosoof en leerde dat ware vrijheid in je mindset zit.
Hun kernboodschap: je hebt geen controle over de omstandigheden, maar wél over je houding en keuzes.
Zoals Epictetus zei:
“Het is niet wat je overkomt dat je van streek maakt, maar hoe je erover denkt.”
Voor jou als professional betekent dit:
- Je energie richten op wat binnen je invloed ligt.
- Minder stress door los te laten wat je niet kunt veranderen.
- Meer focus, productiviteit en balans.
Hoe stoïcisme je time management versterkt
Stephen Covey vertaalde de Stoïcijnse gedachte naar de cirkel van invloed. Je kunt tijd en energie verspillen aan zaken waar je geen grip op hebt (cirkel van betrokkenheid), of je richten op dat wat je wél kunt beïnvloeden.
Praktisch voorbeeld:
- Vergadering loopt uit → je kunt je ergeren (geen invloed), of de tijd gebruiken om je aantekeningen uit te werken (wel invloed).
- Klant reageert traag → je kunt blijven refreshen, of focussen op een ander belangrijk dossier.
👉 Oefening:
Pak je to-do-lijst erbij en markeer elke taak met:
- I = invloed
- G = geen invloed
Schrap de G-taken, of herformuleer ze zodat ze binnen jouw invloed vallen.
Marcus Aurelius vatte het zo samen:
“Je hebt macht over je geest – niet over externe gebeurtenissen. Besef dit, en je zult kracht vinden.”
Stoïcijnse focus: werken als een boogschutter
De Stoïcijnen gebruikten vaak de metafoor van de boogschutter. Je kunt je pijl zorgvuldig richten, je houding corrigeren en de boog strak spannen. Maar zodra je de pijl loslaat, heb je geen controle meer over de wind of het doelwit.
Zo werkt het ook met jouw werkdag: je kunt je voorbereiden, plannen en uitvoeren. Maar of een collega op tijd aanlevert of een klant tevreden is, dat ligt niet volledig in jouw handen.
Tip: Plan je dag in blokken waarin je 100% focus legt op wat jij kunt doen (bijvoorbeeld met de Pomodoro-techniek). Laat los wat daarna gebeurt.
Omgaan met afleiding en uitstelgedrag
Stoïcijnen benadrukten zelfdiscipline en innerlijke rust. Dat sluit perfect aan bij moderne technieken tegen uitstelgedrag.
Concrete tips:
- Pomodoro-techniek: werk 25 minuten gefocust, neem 5 minuten pauze.
- Eisenhower matrix: onderscheid belangrijk van urgent.
- Digitaal minimalisme: zet meldingen uit, check bewust.
👉 Mini-oefening:
Noteer vandaag één taak die je al te lang hebt uitgesteld. Stel een timer van 10 minuten in en begin eraan. Vaak merk je dat starten het moeilijkste was.
Seneca waarschuwde al:
“We hebben niet te weinig tijd, maar we verliezen veel.”
Planning volgens de Stoïcijnen: van controle naar ritme
Een strakke planning geeft vaak een vals gevoel van controle. Stoïcijnen zouden zeggen: “Plan alsof alles kan gebeuren, maar wees flexibel als het anders loopt.”
Praktisch toepassen:
- Plan maximaal 60% van je agenda vol. Laat 40% ruimte voor onvoorziene zaken.
- Reserveer vaste blokken voor deep work, en bewaak die net zo streng als een klantafspraak.
- Reflecteer dagelijks: wat heb je gedaan, wat laat je los?
👉 Dagboek-oefening:
- Ochtend: schrijf 1 zin op over wat vandaag binnen je invloed ligt.
- Avond: noteer 1 ding dat je loslaat.
Zo ontwikkel je de rust van een stoïcijn én grip op je tijd.
Casus: de manager die brandjes bluste
Tom, een ondernemer in de IT, rende elke dag van het ene brandje naar het andere. Zijn team stelde hem continu vragen, klanten belden direct bij problemen, en hij kwam nooit toe aan strategisch werk.
Door stoïcisme toe te passen, begon hij elke ochtend met een korte reflectie: “Wat ligt vandaag binnen mijn invloed, wat niet?” Hij maakte duidelijke afspraken met zijn team en delegeerde verantwoordelijkheden. Brandjes kwamen er nog steeds, maar Tom was rustiger en hield zijn focus.
Zijn inzicht: “Niet elk probleem vraagt om mijn directe actie. Soms is loslaten de productiefste keuze.”
FAQ – Stoïcisme en time management
1. Is stoïcisme niet te streng of emotieloos?
Nee. Het gaat niet om emoties onderdrukken, maar om ze niet te laten regeren over je keuzes. Je wordt juist rustiger en effectiever.
2. Hoe combineer ik stoïcisme met moderne methodes zoals GTD of Pomodoro?
Perfect. Stoïcisme is een mindset; GTD en Pomodoro zijn tools. Samen versterken ze elkaar.
3. Werkt dit ook voor ondernemers die elke dag brandjes moeten blussen?
Juist dan. Stoïcisme helpt je onderscheid te maken: wat los je op, wat laat je los? Dat geeft meer rust en betere beslissingen.
4. Hoe snel merk ik resultaat?
Vaak al binnen een week, zeker als je dagelijks reflecteert en kleine stappen toepast.
5. Kan ik stoïcisme zelf leren of heb ik begeleiding nodig?
Je kunt zelf beginnen met boeken en oefeningen, maar een training of coach versnelt het proces en helpt je volhouden.
Ter afsluiting
Time management is meer dan lijstjes en planningen. Het is een manier van leven waarin jij kiest waar je je energie aan besteedt. Stoïcisme helpt je te focussen op wat telt, los te laten wat buiten je macht ligt en met rust en discipline je doelen te bereiken.
Stel je voor dat je dag voelt als die van de boogschutter: je richt je aandacht, je doet je best, en daarna laat je los. Dat geeft vrijheid én productiviteit.
👉 Wil je ontdekken hoe jij dit praktisch kunt toepassen in jouw werkweek? Bekijk de training Stoïcijns Time Management of lees ons artikel over de cirkel van invloed voor nog meer inspiratie.
